Fahri Trafik Müfettişleri, trafikte düzenin ve güvenliğin sağlanmasına yardımcı olmak amacıyla İçişleri Bakanlığı tarafından görevlendirilen gönüllü denetim görevlileridir. Ancak son yıllarda fahri trafik müfettişlerince düzenlenen trafik para cezalarının hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edildiğine sıklıkla rastlanmaktadır. Kanuna göre her idari işlem gibi trafik cezaları da yargı denetimine tabidir ve hukuka aykırı şekilde düzenlenen cezaların iptali mümkündür.
Fahri Müfettişlerce Tanzim Edilen Trafik Para Cezasına İtiraz
Fahri trafik müfettişleri trafik polisi değildir ve doğrudan ceza kesme yetkileri yoktur. Yalnızca ihlali tespit edip tutanak düzenleme yetkisine sahiptirler. Düzenlenen bu tutanak trafikten sorumlu ilgili birim tarafından idari para cezasına dönüştürülür. Haksız olduğunu düşündüğünüz bir trafik cezası ile karşılaştığınızda tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde Sulh Ceza Hâkimliği’ne itiraz etme hakkınız vardır.
İtiraz dilekçesinde mutlaka yer alması gereken unsurlar; ceza tutanağının usule uygun düzenlenmediğine dair gerekçeler, fahri müfettişin gözlem şartlarına uyup uymadığı, delil ve tutanak eksiklikleri, plaka üzerinden kesilen cezalarda sürücü tespiti yapılmaması ve somut delil ve görsel kayıt bulunmamasıdır.
İtirazlar yazılı olarak yapılır ve ceza uygulanmış plakaya ait araç sahibinin sorumluluğu değerlendirilir. Hukuka aykırılık varsa ceza iptal edilir.
Fahri Müfettişlerce Tanzim Edilen Trafik Para Cezasına İtirazın Sonuçlanması
Sulh Ceza Hâkimliği itirazı dosya üzerinden inceler. Mahkeme, trafik ihlalinin somut bir delile dayanıp dayanmadığını, tutanağın usulüne uygun düzenlenip düzenlenmediğini ve Anayasa’nın temel ilkeleri çerçevesinde adil işlem yapılıp yapılmadığını değerlendirir.
Mahkeme itiraz sonrası trafik cezasının iptaline karar verebileceği gibi trafik cezasının onaylanmasına da karar verebilir.
Eğer karar olumsuz olursa Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkı tanınan kararlar da mevcuttur. Özellikle haksız ve keyfi düzenlenen cezalara yönelik etkili sonuçlar alınabilmektedir.
Fahri Trafik Müfettişlerince Düzenlenen Trafik Cezası Hangi Durumlarda İptal Edilebilir?
Aşağıda yer alan durumlar, emsal kararlarla desteklenen ve ceza iptaline yol açan hukuki gerekçelerdir:
- Fahri müfettişin olayı bizzat gözlemlememiş olması
- Delil niteliğinde fotoğraf/video bulunmaması
- Tutanağın aynı saat diliminde birden fazla farklı yerde düzenlenmiş görünmesi
- Müfettişin görev yetkisini aşması
- Yazılan cezada somut ihlal açıklamasının yer almaması
- Sürücünün savunma hakkının ihlal edilmesi
- Cezanın yalnızca plaka üzerinden kesilmesi ve sürücünün belirlenmemesi
- Usulen tebliğ hatası yapılması
- Tutanakta müfettiş kimlik numarası veya imzasının eksik olması
Bu gibi durumlarda iptal kararı verilmesi güçlü ihtimaldir.
Fahri Trafik Müfettişlerinin Trafik Kural İhlali Tespit Tutanağı Düzenleyebileceği Kanun Maddeleri Nelerdir?
Fahri trafik müfettişlerinin yetkileri Karayolları Trafik Kanunu ve Fahri Trafik Müfettişleri Hakkında Yönetmelik ile sınırlandırılmıştır. Buna göre müfettişler 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun belirli maddeleri kapsamındaki ihlalleri tutanak altına alabilir. Örneğin;
- Madde 46: Trafik işaretlerine uymama
- Madde 47: Trafik güvenliğini tehlikeye düşürme
- Madde 73: Seyir halinde cep telefonu kullanma
- Madde 61: Park yasağına uymama
- Madde 56: Şerit izleme kurallarına uymama
Ancak trafik durdurma ve sürücüyle muhatap olma yetkileri yoktur.
Fahri Trafik Müfettişince Kesilen Cezanın İptali – Emsal Karar
Yargıtay ve bölge adliye mahkemeleri tarafından verilen çok sayıda emsal iptal kararı mevcuttur. Örneğin:
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Ceza Dairesi, 2022/1143 E. – 2022/856 K.
“Fahri trafik müfettişinin tespit tutanağı tek başına kesin delil teşkil etmez. Somut delil ve tespit bulunmadığından cezanın iptaline…”
Bu karar, tek başına müfettiş kanaatinin yeterli olmadığını, delillendirilmeyen tutanakların hukuka aykırı olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.
Tarafınıza yazılan trafik cezasının haksız bir şekilde düzenlendiğini ve kural ihlali yapmadığınızı düşünüyorsanız cezaya itiraz etmek için büromuzla iletişime geçebilirsiniz.
