Adli sicil kaydı, halk arasında sabıka kaydı olarak da bilinen ve kişinin işlemiş olduğu kesinleşmiş ceza mahkûmiyetlerinin yer aldığı resmi kayıttır. İş, memuriyet, pasaport, şirket kuruluşu, kamu ihalesi ve birçok resmi işlemde adli sicil kaydı talep edilmektedir. Bu nedenle adli sicil kaydı sildirme konusu büyük önem taşımaktadır.
Adli Sicil Kaydı Nedir?
Adli sicil kaydı, işlenmiş suçlara ilişkin kesinleşmiş mahkeme kararlarının Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından kayıt altına alınmasıdır. Bu kayıtlar yalnızca kesinleşmiş hükümler için tutulur. Devam eden soruşturmalar, kovuşturmalar, duruşması görülmeye devam edilen davalar adli sicil kaydında yer almaz. Toplum arasında genel olarak bilinenin aksine tutuklamalar da kesin hüküm niteliğinde olmadığından adli sicil kaydında yer almaz.
Hangi Bilgiler Adli Sicil Kaydına İşlenir?
5352 sayılı Adli Sicil Kanunu m.4 uyarınca Türk mahkemeleri tarafından vatandaş veya yabancı hakkında verilmiş ve kesinleşmiş mahkûmiyet hükümleri adlî sicile kaydedilir. Bunlar; hapis cezaları, adli para cezaları, belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılmaya ilişkin kararlar, kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırıma mahkûmiyet kararları, akıl hastalığı nedeniyle hükmedilen güvenlik tedbirlerine ilişkin kararlardır.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararları adli sicile değil arşive kaydedilmektedir.
Disiplin suçlarına ve sırf askerî suçlara ilişkin mahkûmiyet hükümleri, disiplin veya tazyik hapsine ilişkin kararlar, idarî para cezasına ilişkin kararlar adlî sicile kaydedilmez. Örneğin; trafik kural ihlali sonucu verilen idari para cezası adli sicile işlemez. Taahhüdü ihlal veya süresinde nafaka borcunu ödememe sonucunda verilen tazyik hapsi kararları adli sicile işlemez. Memuriyetten kaynaklı disiplin cezaları adli sicile işlemez.
Basitçe açıklamak gerekirse; bir cezanın adli sicil kaydına işleyebilmesi için; Türk Ceza mahkemelerinden verilen bir mahkumiyet kararı olması gerekmektedir.
Adli Sicil Kaydı Nasıl Silinir?
a- Adli Sicil Kaydının Kendiliğinden Silinmesi
5352 sayılı Adli Sicil Kanunu m.9 uyarınca adlî sicildeki bilgiler; mahkumiyete esas cezanın infaz edilmesiyle birlikte kendiliğinden silinir. Örneğin; 3 yıl hapis cezası alan bir kimsenin, infaz yasası hükümleri uyarınca hapis cezasını cezaevinde geçirmesiyle birlikte adli sicil kaydı kendiliğinden silinir. Ülkede genel af ilan edilmesi halinde de adli sicil kayıtları silinmektedir. İlgili kişi vefat ettiğinde de adli sicil kaydı silinir.
b- Adli Sicil Kaydının Dilekçeyle Sildirilmesi
Adli sicil kaydının silinmesi iki şekilde mümkündür:
Her ne kadar adli sicil kaydının kendiliğinden silinmesi gerekse de Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’nce adli sicil kaydının silinmediği, unutulduğu haller söz konusu olabilmektedir. Bu durumda adli sicil kaydı sildirme dilekçesi ile birlikte Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’ne başvuru yapılarak adli sicil kaydının sildirilmesi talep edilebilir. Talep üzerine adli sicil kaydı silinecektir.
Başvuru kuruma bizzat yapılabileceği gibi ikamet ettiğiniz il/ilçenin savcılığına verilecek bir dilekçe ile de yapılabilir. Bu konuda hata yapmamak adına mutlaka hukuki destek almanızı, bir avukata dilekçe yazdırmanızı ve hatta başvurunuzu avukat aracılığıyla yapmanızı öneririz.
Adli Sicil Kaydı Nereden Alınır?
Adli sicil kaydı, Cumhuriyet Başsavcılıklarındaki Adli Sicil Bürolarından, Kaymakamlıklardan ve e-devlet üzerinden alınabilmektedir. Yurt dışında ise Konsolosluklardan temin edilebilmektedir. Avukat vekaletnamesinde adli sicil kaydı almaya özel yetki bulunması halinde avukatınız da sizin adınıza adli sicil kaydınızı alabilmektedir.
Adli Sicil ve Arşiv Kaydı Ne Zaman Silinir?
5352 sayılı Adli Sicil Kanunu m.12 uyarınca adli sicil ve arşiv kaydı; kişinin vefat etmesiyle silinir. Adli sicil ve arşiv kaydının silinmesinin bir diğer yolu da kanunda öngörülen sürelerin geçmiş olmasıdır. Bu süreler adli sicil kaydının arşive alındığı tarihten itibaren;
- Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşuluyla onbeş yıl geçmesiyle,
- Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşulu aranmaksızın otuz yıl geçmesiyle,
- c) Diğer mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren beş yıl geçmesiyle,
tamamen silinir.
Mahkumiyete esas suçun kanunla suç olmaktan çıkarılması halinde, bu suçtan mahkûmiyete ilişkin adlî sicil ve arşiv kayıtları, talep aranmaksızın tamamen silinir.
Kanun yararına bozma veya yargılamanın yenilenmesi sonucunda verilen beraat veya ceza verilmesine yer olmadığı kararının kesinleşmesi halinde, önceki mahkûmiyet kararına ilişkin adlî sicil ve arşiv kaydı tamamen silinir.
Adli Sicil Kaydına İşlenen Suçlar
Adli sicil kaydına; dolandırıcılık, hırsızlık, yağma, uyuşturucu suçları, kasten yaralama, cinsel suçlar, örgütlü suçlar, vergi kaçakçılığı, kamu görevlisine karşı suçlar, hakaret, tehdit, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma gibi 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nu ve sair kanunlarda düzenlenmiş olan tüm suçlar işlenmektedir.
Adli Sicil Kaydının Silinmesi Yargıtay Kararları
Adli sicil kaydı ile adli sicil ve arşiv kaydının silinmesine ilişkin Yargıtay’ın birçok kararı bulunmaktadır.
Örnek kararlar:
- Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 2015/1-84 E., 2017/94 K.: Arşiv kaydı tek başına memuriyete engel değildir.
- Yargıtay 11. Ceza Dairesi, 2019/4572 E., 2020/6321 K.: HAGB kararları adli sicil kaydında görülemez.
- Yargıtay 5. Ceza Dairesi, 2018/1234 E., 2019/5678 K.: Ceza infaz edilmişse, memnu hakların iadesi mümkündür.
Sonuç olarak adli sicil kaydı, kişinin hayatında ciddi sonuçlar doğurabilir. Ancak adli sicil ve arşiv kaydı hukuki yollarla silinebilir. Profesyonel bir hukuki süreç yönetimi ile temiz sicile kavuşmak mümkündür. Adli sicil kaydınız ile adli sicil ve arşiv kaydınızı sildirmek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
