İş hukukunda “haklı fesih”, işçi veya işverenin iş sözleşmesini derhal ve haklı bir sebebe dayanarak sona erdirmesidir. Haklı nedenle fesih, İş Kanunu’nun 24. ve 25. maddelerinde düzenlenmiştir.
Haklı fesih sebepleri ortaya çıktığında taraflardan biri, karşı tarafa ihbar süresi vermek zorunda kalmadan iş akdini sonlandırabilir.
Fesih İşlemi Nasıl Yapılmalıdır?
Haklı nedenle fesih hakkı kullanılırken dikkat edilmesi gerekenler:
- Fesih bildirimi yazılı yapılmalıdır.
- İşçinin haklı feshi için genellikle noter aracılığıyla fesih bildirimi yapılması tavsiye edilir.
- Haklı nedenin öğrenilmesinden itibaren 6 iş günü içinde fesih hakkı kullanılmalıdır.
İşçinin Haklı Nedenle Feshi
İş Kanunu’nun 24. maddesi işçiye haklı fesih hakkı tanır. İşçinin haklı fesih sebepleri şunlardır:
- Sağlık sebepleri (işin işçinin sağlığına zarar vermesi, işyerinde bulaşıcı hastalık olması vb.)
- Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller (işverenin işçiyi aldatması, şeref ve namusuna saldırıda bulunması, cinsel taciz, ücretin ödenmemesi vb.)
- Zorlayıcı sebepler (işyerinde işin bir haftadan fazla durmasına neden olan sebepler).
➡ İşçinin haklı nedenle feshi 24. madde kapsamında yapıldığında, işçi kıdem tazminatına hak kazanır.
➡ Ancak ihbar tazminatı alamaz.
Örnek: Ücreti ödenmeyen veya sürekli fazla mesai yaptırılan işçi, fazla mesai haklı fesih sebebi olarak iş sözleşmesini derhal feshedebilir.
İşverenin Haklı Nedenle Feshi
İşverenin haklı fesih sebepleri İş Kanunu’nun 25. maddesinde düzenlenmiştir. Başlıca haller:
- İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları
- İşçinin işverene veya çalışma arkadaşlarına saldırıda bulunması
- İşçinin işini yaparken sürekli olarak ihmalkâr davranması
- İşçinin işyerinde hırsızlık yapması veya güveni kötüye kullanması
Bu durumda işveren, işçiye ihbar süresi tanımaksızın iş akdini feshedebilir. Ancak bu durumda işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz.
Haklı Nedenle Fesih Hakkını Kullanma Süresi
- Haklı neden öğrenildikten sonra 6 iş günü içinde fesih hakkı kullanılmalıdır.
- Her durumda, haklı fesih sebebinin doğumundan itibaren 1 yıl içinde fesih yapılmalıdır.
Haklı Nedenle Fesihte İşçilik Alacakları
İşçi, haklı nedenle fesih yaparsa:
- Kıdem tazminatına hak kazanır.
- Kullanılmayan yıllık izin ücretini alabilir.
- Fazla mesai, resmi tatil ve hafta tatili ücretlerini talep edebilir.
Ancak haklı fesihte ihbar süresi uygulanmaz, işçi ihbar tazminatı talep edemez.
Haklı Fesih Sonuçları Nelerdir?
- İş sözleşmesi derhal sona erer.
- İşçinin haklı feshi halinde işçi kıdem tazminatını alır.
- İşverenin haklı feshi halinde işçi tazminat hakkını kaybeder.
- Taraflar arasında uyuşmazlık çıkması halinde, işçi veya işveren iş mahkemelerinde dava açabilir.
✅ Özetle; haklı fesih, işçi ve işveren açısından ciddi sonuçlar doğuran bir haktır. Haklı fesih sebepleri, süreleri ve sonuçları doğru değerlendirilmeli, hak kaybı yaşanmaması için bir iş hukuku avukatı ile sürecin yürütülmesi önerilir.
📞 Siz de haklı fesih süreciyle ilgili hukuki danışmanlık almak isterseniz bizimle iletişime geçebilirsiniz.
