Tutuklama kararı, ceza yargılamalarında kişinin kaçma şüphesi veya delilleri karartma şüphesi bulunduğu hallerde yargılama süresi boyunca cezaevinde kalmasınına neden olan geçici bir koruma tedbiridir. Tutuklama kararı hüküm değildir. Ceza yargılamasında kişi özgürlüğü ve güvenliği temel haklar arasında yer alır. Bu nedenle kişi özgürlüğünü sınırlayan tutuklama kararı, istisnai bir koruma tedbiri olarak uygulanmalıdır. Tutuklama kararı geçici bir koruma tedbiri olduğundan her zaman kişi hakkında tahliye kararı verilebilir. Bu nedenle hakkında tutuklama kararı verilen kişi veya müdafisi kanuni süresi içinde tutuklama kararına itiraz edebilir.
Koruma Tedbiri Nedir?
Koruma tedbirleri, Ceza Muhakemesi Kanunu’nda düzenlenen ve ceza yargılamasının sağlıklı yürütülmesi amacıyla kullanılan geçici nitelikteki hukuki tedbirlerdir. Amaç yargılama süresi boyunca maddi gerçeğe ulaşmak ve delillerin karartılmasını önlemektir. Koruma tedbirleri arasında;
- Yakalama
- Gözaltı
- Tutuklama
- Arama
- Elkoyma
- Telekomünikasyon yoluyla iletişimin denetlenmesi
gibi uygulamalar bulunmaktadır. Koruma tedbirleri geçici niteliktedir ve kişi hak ve özgürlüklerine müdahale ettiği için kanunla sıkı şekilde sınırlandırılmıştır.
Koruma Tedbiri Olarak Tutuklama
Tutuklama, kuvvetli suç şüphesinin varlığı ve bir tutuklama nedeninin bulunması halinde kişi özgürlüğünü geçici olarak kısıtlayan bir koruma tedbiridir. Tutuklama temel değil, istisnai bir tedbirdir. CMK m. 100’e göre tutuklama ancak kuvvetli suç şüphesini gösteren somut delillerin bulunması, tutuklamayı gerektiren kaçma veya delilleri yok etme/gizleme şüphesinin bulunması, tutuklamanın ölçülü olması, adli kontrol gibi daha hafif tedbirlerin yetersiz kalması halinde tutuklama kararı verilebilir.
Tutuklama Sebepleri Nelerdir?
CMK m. 100’e göre tutuklama nedenleri; Kuvvetli suç şüphesini gösteren somut delillerin varlığı, şüpheli veya sanığın kaçma ihtimali, delilleri yok etme, gizleme veya değiştirme ihtimali ve tanık, mağdur veya başkaları üzerinde baskı tehdidi oluşturma ihtimalidir.
Ayrıca bazı suçlarda tutuklama nedeninin varlığı karine olarak kabul edilmiştir. Örneğin;
- Kasten öldürme
- Yağma (gasp)
- Uyuşturucu ticareti
- Cinsel saldırı
- Terör suçları gibi ağır cezalık suçlarda tutuklama nedeni var sayılabilir.
Tutuklama Kararına İtiraz Usulü Nedir?
Tutuklama kararına karşı 7 gün içinde itiraz edilebilir. İtiraz dilekçesi kararı veren sulh ceza hâkimliğine sunulur, ancak inceleyecek olan merci bir diğer sulh ceza hâkimliğidir. İtiraz duruşmasız yapılır fakat gerek görülürse şüpheli veya sanık tekrardan dinlenebilir, duruşma yapılabilir. Tutuklama kararına itiraz dilekçesinin içeriği oldukça önemlidir. Bu nedenle dilekçenin avukat tarafından yazılması ve sürecin de avukat tarafından takip edilmesi oldukça önemlidir.
Tutuklama Kararına İtiraz Dilekçesi Örneği
………. SULH CEZA HÂKİMLİĞİNE
İTİRAZ EDEN (Şüpheli) : Ad Soyad, T.C. Kimlik No, Adres
MÜDAFİ : Av. Ad Soyad, Baro Sicil No, Adres
KARAR NO : …/… Sorgu No
KONU : Tutuklama kararına itirazdır.
AÇIKLAMALAR :
Müvekkil hakkında ……… suçlaması ile yürütülen soruşturma kapsamında
………. Sulh Ceza Hakimliği tarafından …/…/20… tarihinde tutuklama kararı verilmiştir. Karar usul ve yasaya aykırıdır.
- Müvekkil hakkında kuvvetli suç şüphesini gösteren somut delil bulunmamaktadır.
- Kaçma şüphesi yoktur; sabit ikametgâhı ve düzenli işi bulunmaktadır.
- Delilleri karartma ihtimali somut olgularla gösterilmemiştir.
- Tutuklama ölçülülük ilkesine aykırıdır. Adli kontrol yeterlidir.
HUKUKİ NEDENLER : CMK m. 100-101-267 vd. ve ilgili mevzuat.
SONUÇ ve TALEP : Açıklanan nedenlerle, müvekkil hakkında verilen tutuklama kararının KALDIRILARAK DERHAL TAHLİYESİNE veya adli kontrol tedbirlerinden birinin uygulanmasına karar verilmesini saygıyla arz ve talep ederiz. …/…/20…
İtiraz Eden Müdafi
Av. Ad Soyad
İmza
